Tôi tình cờ đọc được bài thơ này thấy thật sâu sắc khi cảm nhận được “Nhân Quả” của một đời người đã đến hồi chuông điểm. Con người lúc nhỏ như tờ giấy trắng, lại vốn “nhân tri sơ tính vị kỷ”, vậy nên rất cần tới giáo dục. Chẳng thể sai khác khi nói rằng con người chính là sản phẩm của nền giáo dục (Gia đình + nhà trường + xã hội). Đứa trẻ nó đâu có quyền lựa chọn nơi nó sinh ra, đâu có quyền lựa chọn nền giáo dục nó thụ hưởng. Có những đứa trẻ thiệt thòi từ nhỏ đã không được biết tới ánh sáng của giáo dục là gì, hơn nữa còn bị bạo hành, còn mang trong tâm trí bảo tổn thương suốt quá trình trưởng thành. Xã hội có quyền đòi hỏi bất cứ ai sự thiện lương nhưng cũng nên cảm thông cho những số phận kém may mắn. Muốn cải tạo thế giới trước hết hãy cải tạo giáo dục, và bắt đầu từ những lời răn dậy từ gia đình.
Có một tên tội phạm
Bị kết án tử hình
Trước khi thi hành án
Được nhắn gửi gia đình!
Hắn bèn xin tờ giấy
Và một cái bút bi
Hắn viết cho mẹ hắn
Rồi nhờ họ gửi đi!
Trong bức thư hắn viết:
Nếu công lý phân minh
Thì ngoài con còn mẹ
Cũng đáng bị tử hình!
Bởi vì con có tội
Nhưng mẹ cũng liên quan
Khi là người hậu thuẫn
Cho những việc con làm!
Nhớ khi con còn bé
Trộm quả mít bên nhà
Mẹ đã đem giấu nó
Để bố khỏi rầy la!
Con đánh nhau với bạn
Mẹ ra đánh chúng đau
Nguyên nhân không cần biết
Bởi vì sao, từ đâu!
Khi con thi điểm thấp
Mẹ chạy chọt nơi nơi
Xin cho con nâng điểm
Để mở mặt với đời!
Có những lần bố dạy
Mẹ chạy đến bênh con
Mắng bố : “Đừng nghiêm khắc
Khi nó tuổi còn non”!
Lớn lên thêm chút nữa
Con bất hảo, giang hồ
Mẹ vẫn không trách mắng
Vẫn yêu vô bến bờ…
Và rồi chuyện gì đến
Ắt sẽ phải đến thôi:
Con bị mang tội chết
Vì cướp của, giết người…
Mẹ ơi! Con lúc ấy
Đáng sửa trị, đánh đòn
Thì mẹ đi bao biện
Và cổ xúy cho con!
Nếu mẹ nghiêm như bố
Con đã chẳng gian manh,
Nếu mẹ không xin điểm
Con đã gắng học hành!…
Mẹ cho con cuộc sống
Nhưng cũng tước nó đi
Vì những lần trượt ngã
Mẹ chẳng trách cứ gì!
Lá thư này con viết
Chẳng để trách mẹ đâu
Mà là con muốn gửi
Tới tất cả đôi câu:
“Cách thương yêu con trẻ
Không phải bởi nuông chiều
Mà đòn roi, răn trị
Đấy mới là thương yêu!”
Thôi, con xin dừng bút
Vĩnh biệt mẹ thiên thu.
Ký tên: con của mẹ
À không – Kẻ Tử Tù!