Vilfredo Pareto (1848 – 1923) là một nhà kinh tế học người Ý. Ông đã tìm ra nguyên lý trên từ việc quan sát vườn đậu của mình : chỉ 20% số cây đậu Hà Lan trưởng thành cho ra 80% số hạt đậu chất lượng mà ông thu hoạch được ; vào thế kỷ XIX tại Anh, chỉ 20% dân số đã kiểm soát đến 80% của cải trong XH. Từ đó, ông rút ra được nguyên lý 80/20 như sau: “20% hành động sẽ tạo ra 80% kết quả và 80% hành động còn lại sẽ chỉ tạo ra 20% kết quả”. Điều này đúng trong hầu hết các lĩnh vực cuộc sống cho tới ngày nay.
Một ví dụ về vấn đề giới tính: Trong cơ thể một con người bình thường có 2 loại hormone giới tính là Testosterone (tính nam) và Estrogen (tính nữ). Nếu tỉ lệ của 2 loại hormone đó là: 80% T / 20% E thì người đó được coi là một người đàn ông đích thực. Hoặc ngược lại 80% E / 20% T thì người đó là một người phụ nữ đích thực. Nhưng nếu tỉ lệ đó thay đổi lệch lạc đáng kể trong một người thì thực sự đã có một sự lệch lạc phiền phức về vấn đề giới tính.
Một ví dụ khác về tính cách của chúng ta. Mỗi chúng ta đều là một bản thể (100%) và trong bản thể đó luôn tồn tại những tính cách khác nhau thì:
– 80% hướng ngoại / 20% hướng nội => Là người hướng ngoại
– 80% lý trí / 20% cảm xúc => Là người lý trí
– 80% trực giác / 20% cảm giác => Là người trực giác
– 80% nguyên tắc / 20% linh hoạt => Là người nguyên tắc
(Đây là những cặp tiêu chí đối lập trong bài test đánh giá tính cách MBTI của Mỹ)
Những con số 80 quyết định tính cách của chúng ta, còn con số 20 là sự tồn tại những khả năng tính cách đối lập khi chúng ta đứng trước một tình huống / sự lựa chọn. Thực tế con người bình thường rất khó ở trạng thái tuyệt đối (100%) hoặc trạng thái cân bằng (50/50) khi đứng trước một tình huống / quyết định / sự chuyển động. Chúng ta luôn có xu hướng dịch chuyển về một đầu 80 hoặc 20. Do đó con số 80/20 là một tỉ hợp lý để quyết định đặc trưng tính cách mỗi người.
Như vậy có thể hiểu được rằng: 80 là con số phản ánh đa số mang tính quyết định, còn 20 là con số thiểu số đối trọng, do đó con số 80/20 phản ánh một tỉ lệ tương đối ổn định bền vững của một SVHT. Từ đó, chúng ta có thể lập nên các mệnh đề tỉ số 80/20 ứng dụng rộng rãi vào nhiều SVHT trong cuộc sống với các cặp chủ thể – khách thể phù hợp.
Những ví dụ khác về tỉ lệ 80/20 của tôi:
– Về kinh doanh : 80% doanh số và lợi nhuận có được từ 20% khách hàng quen thuộc và trung thành. Trong 100% chủng loại hàng hóa phải có 20% hàng hóa ‘đặc biệt’ để cung cấp cho 80% KH truyền thống và 80% hàng hóa ‘đại chúng’ để cung cấp cho 20% KH tiềm năng. Ngân sách để làm thương hiệu 80% dành cho PR / 20% dành cho Marketing…
– Về cá nhân : Mỗi người phải ít nhất dành 80% sức lực cho công việc tạo ra giá trị thì mới không bị càn quét đời tư để có thể dành 20% tâm trí còn lại cho những ‘nỗi niềm’ cá nhân của mình. Nếu không có 20% cái ‘góc riêng’ đời tư yên ổn, tự do thì 80% kia cũng sẽ vô cùng méo mó. Nếu 80% dành cho công việc không nên kết quả gì được thừa nhận, thì 20% cái ‘góc riêng’ kia sẽ bị coi là ích kỉ, vớ vẩn…
– Về quản trị : Trong một tổ chức 20% NLĐ sẽ tạo ra 80% doanh số và 80% NLĐ còn lại sẽ chỉ tạo ra 20% doanh số. 20% nhân lực nòng cốt (key person) sẽ quyết định 80% sự phát triển của tổ chức. 80% số lượng NV bỏ việc chỉ bởi 20% lý do chính. Trong từng khâu, 80% lỗi sai đều đến từ 20% nguyên nhân chính…
– Về thông tin : Trong một tin tức tỉ lệ chính xác của thông tin cũng chỉ ở mức 80/20 với 80% đã được kiểm chứng để tạo dư luận, 20% chưa được kiểm chứng chính là ‘khoảng trống thông tin’ khiến người đọc tò mò phải tìm hiểu thêm. 20% nội dung trong một bài viết dài loằng ngoằng của bạn chiếm được 80% ấn tượng của người đọc (cảm tình, sự ghi nhớ), 80% còn lại của bài viết sẽ sớm bị lãng quên…
– Về công việc việc : 20% đầu việc hữu ích nhất sẽ đem lại 80% hiệu quả công việc. 20% thời gian làm việc trong ngày sẽ tạo ra 80% giá trị kết quả. Vì vậy “không phải mỗi ngày một tăng thêm mà chính là mỗi ngày một giảm bớt bằng cách đẽo gọt những thứ vô bổ” để hướng tới một đời sống chất lượng hơn. 80% thành công trong cuộc đời bạn đến từ 20% số quyết định của bạn và 80% thất bại trong cuộc đời bạn cũng đến từ 20% quyết định của bạn liên quan đến: chọn bạn chơi, chọn công việc, chọn chỗ ở, chọn đối tác, chọn cách thức, chọn sản phẩm đầu tư, chọn bạn đời,…
– Về cuộc sống : 20% bạn bè của bạn sẽ đem lại 80% cơ hội phát triển, và 80% còn lại sẽ chỉ đem lại 20% cơ hội. 20% sdt trong danh bạ của bạn là thực sự quan trọng và hay được sử dụng, 80% sdt còn lại ít quan trọng và ít được sử dụng.
